خلاصه

با توجه به ارزش بازار و نقش هنجارها و ارزش­ها در کنترل آن در تحقیق حاضر به ارزیابی بعضی متغیرهای اجتماعی موثر بر هنجارهای اخلاق اقتصادی بازار پرداختیم. امروزه فرد گرایی خودخواهانه و عقلانیت ابزاری در بازار تهران افزایش و در برابر اعتماد متقابل و خاص گرایی موثر بر تعهد به هنجارهای اخلاق اقتصادی کاهش یافته هست. تغییر در ساختار نهادی بازار تهران باعث شده تا اخلاق اقتصادی کمرنگ و بنابراین محیط اقتصادی بازار از ثبات کم تری برای بازاریان بهره مند گردد.علاوه بر این یافته ها نمایش داد که “تحولات ارزشی” با “تحولات در تعهد به هنجارهای اقتصادی” علاوه بر این یافته ها نمایش داد که “تحولات ارزشی” با “تحولات در تعهد به هنجارهای اقتصادی” ارتباط متوسط دارد (۰/۲۶۵). ارتباط ی بین “تحولات خاص‎گرایی”  و “تحولات تعهد به هنجارهای اقتصادی” ارتباط ی بین “تحولات خاص‎گرایی”  و “تحولات تعهد به هنجارهای اقتصادی” نیز نشان دهنده ی تغییری  تقریبا قوی (۰/۴۲۵) و معنی دار هر دو متغیر در جهت مستقیم هست. به این مفهوم که هر چه “تحولات خاص گرایی” زیادتر شده،”تحولات تعهد به هنجارهای اقتصادی” نیز افزایش نشان داده هست اما “تحولات در فردگرایی خودخواهانه” به این مفهوم که هر چه “تحولات خاص گرایی” زیادتر شده،”تحولات تعهد به هنجارهای اقتصادی” نیز افزایش نشان داده هست اما “تحولات در فردگرایی خودخواهانه” از هر دو متغیر ذکر شده قویتر (۰/۶۷۳-) عمل کرده هست. یعنی “تحولات تعهد به هنجارهای اقتصادی” به “تحولات فردگرایی”، یعنی “تحولات تعهد به هنجارهای اقتصادی” به “تحولات فردگرایی”، واکنش قوی تری نشان می دهد.

کلیدواژه ها: هنجار؛ فردگرایی؛ بازارتهران؛ ارزش؛ خاص گرایی؛ اخلاق اقتصادی

نویسنده:

مژگان حسینی قمی: دکتری مسائل اجتماعی ایران دانشگاه شهید بهشتی و مدرس دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران