خلاصه
سبک زندگی، اساساً به حوزه افعال آدم برمیگردد و برآمده از جهانبینی، هستها و نیستهای بنیانی یک اندیشه و عقیده هست. بنیانهای هستیشناسی، بایدها و نبایدهای هر نگرهای را تشریح و به آن شکل میدهد. ساحتهای فردی و اجتماعی آدم با توجه به بایدها و نبایدهای مبتنی بر هستیشناسیِ همان نحله و اندیشه شکل میگیرد و نوع ارتباطات حاکم بر فرد و اجتماع با توجه به نوع هستیشناسی اشخاص تفاوت خواهد کرد.
دین اسلام با توجه به بنیانهای هستیشناسی خود، مجموعهای از بایدها و نبایدها را به صورتی کاملاً منسجم در اختیار بشر قرار میدهد تا او با توجه به این راهبردها، مسیری متعالی و تکاملی را طی کند و به غایتِ مد نظر این نگره دست یابد. نگرش جامع دینی، مبتنی بر برهان، عرفان و قرآن، تنها شیوه ای هست که میتواند دریافتی نسبتاً منسجم و کامل از مراجع دینی را ارئه دهد و اطمینانی نسبی را برای عملیاتیسازی این دریافت به دست دهد.
از میان متفکران و دانشمندان در حوزه علوم اسلامی، میتوان آثار آیت الله جوادی آملی را یکی از مراجع کلیدی و غنی در این حوزه برشمرد. کتاب مفاتیح الحیات وی ، من جمله آثاری هست که با توجه به تسلط و جامعیت وی در حوزه علوم دینی، اعم از معقول، منقول و مشهود، به رشته تحریر در آمده و میتواند منبعی متقن برای عرضه سبک زندگی اسلامی باشد. رسانههای ارتقا یافته، بهویژه تلویزیون و سینما، از با اهمیت ترین و اثربخشترین ابزارهایی به شمار میروند که هر نحله و تفکری میتواند با استفاده از آن، به آنالیز، آموزش و تعلیل انگارههای فکری خود پرداخت کند و عکسی را که میخواهد به دیگران عرضه کند.
شناخت مبانی هنر و رسانه و نیز عناصر و مؤلفههای هنر و رسانه دینی از منظر اصول حکمت اسلامی، این راهبرد را در اختیار فعالین این عرصه قرار میدهد که اساساً هنر و نیز رسانه دینی ممکن بوده و میتواند از خوب ترین روشهای عرضه مبانی و اصول سبک زندگی اسلامی باشد. افتتاح سبک زندگی دینی نیز میتواند با شناخت مؤلفههای افتتاح محتوا در ساختار فیلم و نیز نشانهها و مؤلفههای مفاهیم دینی و نحوه عرضه آن در قالب و فرم دینی انجام شود. پس میتوان چنین برداشت کرد که امکان افتتاح سبک زندگی در فیلم وجود دارد؛ اما این شناخت مشروط به فهم صحیح از مؤلفههای افتتاح محتوا در فیلم و ایجاد نسبت صحیح و منطقی میان فرم و محتوای عرضه شده می باشد.
کلیدواژه ها: سبک زندگی دینی؛ افتتاح؛ محاکات؛ رسانههای ارتقا یافته؛ هنر دینی
نویسندگان:
سید محمد علی دیباجی، مهدی توکل نژاد
پژوهشنامه سبک زندگی – دوره ۲، شماره ۱ – شماره متوالی ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۵٫