به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری شهرکریمه، آیین افتتاحیه‌ دوّمین دوره‌ تربیت مدرّس کتاب «طرح کلّی اندیشه اسلامی در قرآن» با همّت دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظّم انقلاب اسلامی در قم با حضور حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی صبح امروز برگزار شد.

گامی در راستای تقرّب فکریِ امّت و امامت

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید صلح‌میرزایی مدیر دفتر قمِ مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی در این همایش با بیان اینکه مهم‌ترین و اصلی‌ترین مشکلات و چالش‌هایی که انبیاء و ائمه‌ی هدی علیهم‌السلام در طول تاریخ با آن روبه‌رو بوده‌اند، ریشه در فاصله‌ی ذهنی مردم با ولیّ جامعه داشته و حتی در طول تاریخ انقلاب اسلامی ایران هم این موضوع گاهی منشأ مشکلاتی شده است، به بیان فلسفه‌ی وجودی دفتر قمِ مؤسسه‌ی حفظ و نشر آثار رهبر معظّم انقلاب اسلامی پرداخته‌ و با توجه به اهمّیت راهبردی حوزه علمیه قم در آینده‌ی انقلاب اسلامی، مهمترین رسالت این مؤسسه در شهر مقدس قم را فعّال‌کردنِ ظرفیّت عظیم و گسترده‌ی این حوزه در راستای تقرّب ذهنی امّت و امامت عنوان نمود.

وی سپس ضمن اشاره به اهمّیت کتاب «طرح کلّی اندیشه اسلامی در قرآن» به عنوان اصلی‌ترین منبع شناخت منظومه‌ی بنیان‌های فکری حضرت آیت الله خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) برگزاری دوره‌های تربیت مدرّس این کتاب را گامی مهم و اساسی در راستای ترویج اندیشه‌های مترقّی معظّم‌له و تقرّب ذهنی جامعه به آن عنوان نمود.

بسترهای فکری

حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد سطح عالی حوزه علمیه قم و رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم نیز در این همایش به ارائه‌ی مهمترین نکات قابل توجه برای تدریس این کتاب پرداخت.

وی ابتدا به توضیح بسترهای فکری جامعه اسلامی در زمانه‌ی ارائه‌ی مباحث کتاب طرح کلّی اندیشه اسلامی پرداخته و بیان داشت: این مباحث زمانی ارائه شدند که پرچمدار تفکر اسلامی در جهان، کشور مصر با محوریّت دانشگاه الأزهر بوده است؛ چنانکه برای شناخت دیدگاه اسلام در موضوعات مختلف به سراغ آن دانشگاه می‌رفته‌اند. و این جریان فکری آن زمان چنان شایع بوده و نفوذ داشته است که حتی در فضای حوزه علمیه قم هم توجّه ویژه‌ای به اندیشمندان و آراء فکری دانشگاه الأزهر مصر می‌شده است. در چنین فضایی معدودی از اندیشمندان و صاحب‌نظران حوزه علمیه شیعه بوده‌اند که با تولید فکر به تقابل علمی و فکری با آن جریان پرداخته‌اند و حضرت آیت الله خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) یکی از آن افراد بودند که مباحث این کتاب را ناظر به آن جریان فکری ارائه داده‌ است و بسیاری از مطالب این کتاب –البته بدون تصریح- در پاسخ به برداشت‌های ناروای آن جریان فکری از قرآن کریم بوده است.

اشراف و تسلّط بر مباحث کلامی و فلسفی و حدیثی

حجت الاسلام والمسلمین عابدی با بیان اینکه کتاب «طرح کلّی اندیشه اسلامی در قرآن» مشتمل بر یک دوره مباحث اعتقادی با رویکرد قرآنی و تفسیری است، یادآور شدند که این بدان معنا نیست که معظّم‌له توجّهی به مباحث فلسفی و کلامی نداشته، بلکه اتفاقاً هرآنچه در این مباحث مطرح گردیده با توجّه و اشراف کامل به ابعاد کلامی و فلسفی بوده و برای فهم دقیق و کامل محتوای این کتاب، مراجعه به آن مباحث نیز لازم است. ایشان تأکید کردند که همین سخن درباره‌ی احادیث هم صادق است؛ زیرا ایشان به دلیل رویکرد ویژه‌ای که در بهره‌مندی از آیات قرآن کریم داشته اند، در این کتاب تقریباً هیچ استفاده‌ای از احادیث و روایات نکرده است، اما مباحث را با اشراف و ناظر به مباحث روایی ارائه کرده است.

طرحی مفصّل و بدیع از مبحث نبوّت

استاد درس خارج حوزه علمیه مبحث «نبوّت» از این کتاب را یکی از ویژگی‌های مهم کتاب دانسته و بیان کردند: در سنّت علمی ما همواره چنین بوده است که معمولاً مبحث نبوّت -به دلیل اندکیِ مخالفانش- به صورت خلاصه و مختصر مطرح می‌شد، اما طی پنجاه سال اخیر به دلیل ظهور جریان‌های منوّرالفکرانه مباحث جدیدی در این عرصه مطرح گردیده و کم‌کم تبدیل شد به یکی از مفصّل‌ترین و دامنه‌دارترین مباحث اعتقادی؛ از این منظر اهمّیت کتاب «طرح کلّی اندیشه اسلامی در قرآن» در این رابطه روشن میشود. زیرا مهم‌ترین مباحث کلامی و فلسفی و اعتقادی رایج در این سال‌ها حول محور «نبوّت»، «خاتمیّت» و «وحی» بوده است و یکی از ویژگیهای مهمّ این کتاب در توجّه ویژه و نسبتاً مفصّل به مسئله‌ی «نبوّت» و ارائه‌ی تحلیلی بدیع از این مبحث و توجّه به آراء منوّرالفکران آن زمان همچون اقبال لاهوری است.

حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی همچنین ضمن اشاره به ساختار کتاب، بیان داشت که به جز اصول بنیادین و کلانی همچون توحید و نبوت و امامت و معاد، نمیتوان معیار ثابتی برای اصول دین بیان کرد و این امر به نسبت ظرفیّت فکری هر کس متفاوت می‌باشد. لذا حضرت حجت الاسلام والمسلمین خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی) در این کتاب آن دسته از مباحث اعتقادی و اصول دین را مطرح کرده اند که اصطلاحاً واجبِ مطلق بوده و هر مسلمانی لاجرم میبایست به آنها اعتقاد داشته باشد.

در ادامه‌ این همایش حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر گرامی‌پور به معرّفی شخصیّت علمی و فرهیختگانیِ رهبر معظّم انقلاب پرداخته و سپس کلاس‌های آموزشیِ این دوره با محوریّت یازده سرفصل کلان و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آغاز گردید./۱۳۲۴/د۱۰۲/ب۱