شرح دعای روز هفدهم | چرا خدا به سؤال و تفسیر احتیاج ندارد؟

به گزارش شهرکریمه پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی، شرح دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان را از منظر معظم له منتشر می سازد که رسانه رسمی حوزه آن را انعکاس خواهد داد.

 دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان

«اللهُمَّ اهْدِنى‏ فیهِ لِصالِحِ الْأَعْمالِ، وَاقْضِ لى‏فیهِ‏ الْحَوآئِجَ وَالْأمالَ، یا مَنْ لا یَحْتاجُ الَى التَّفْسیرِ وَالسُّؤالِ، یا عالِماً بِما فى‏ صُدُورِ الْعالَمینَ، [صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینِ]؛ خدایا در این ماه مرا به سوى کارهاى نیک و شایسته هدایت کن، و خواسته‏ها و آرزوهایم را برآور، اى که به توضیح و سؤال نیاز ندارى، اى دانا به آنچه در سینه‏هاى جهانیان است‏ [بر محمد و خاندان پاکش درود فرست‏]».[۱]،[۲]

بازشناسی مفهوم عمل صالح و بیان مصادیق آن؛ حکمت طلب حاجت از خداوند و ترسیم گسترۀ علم الهی از جمله نکاتی است که در دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان به آن پرداخته شده است.

عمل صالح چیست؟

عمل صالح از جمله واژه‏هاى قرآنى است که از گسترۀ معنایی فراوان برخوردار است و شامل هر کار خوبى است که براى خدا انجام می­گیرد؛[۳] لذا منحصر در نماز و روزه، و حجّ و زکات و خمس و دعا و زیارت نیست؛ هر چند اعمال مذکور از مصداق هاى روشن اعمال صالح است، لیکن هر کار مفیدى که با نیّت پاک انجام پذیرد عمل صالح نامیده مى‏شود.[۴]

عبادت، زیارت، کمک به نیازمندان، ساختن درمانگاه، احداث جادّه، ساختن مدارس و مؤسسّات خیریّه، تهیّه جهیزیه دختران فقیر، آماده کردن وسیله ازدواج پسران محتاج، کمک به بیماران صعب العلاج، امر به معروف و نهى از منکر، ارشاد جاهل، تنبیه غافل و مانند آن همه از مصادیق عمل صالح است. حتّى اگر سنگى در وسط راه مردم افتاده باشد، و انسان با نوک پا آن را به کنارى هدایت کند که مزاحم عبور و مرور مردم نباشد، این نیز عمل صالح است.[۵]،[۶]

 خدا نهایت طلب حاجات است

انسان در هر کارى که قدم مى‏گذارد[۷] خداوند را حاکم بر سرنوشت خود می ببیند.[۸] لذا بندگانش قصد درگاه او مى‏کنند و در حوائج‏ خویش به سوى او مى‏روند چرا که خداوند در منتهاى عظمت است[۹]و برتر از او چیزى نیست، و او دائم و باقى بعد از فناى خلق است.[۱۰]

این سؤال و تقاضا از سوی انسان دائمى است، و همگى به زبان حال از آن مبدأ فیاض، دائماً فیض مى‏طلبند، هستى مى‏خواهند، و حوائج‏ خود را تمنا مى‏کنند، و این اقتضاى ذاتِ موجود ممکن است که وابسته و متکى به واجب الوجودند.[۱۱]

 چرا خدا به سؤال و تفسیر احتیاج ندارد؟

علم خداوند به موجودات از طریق «علم حضورى» است. یعنى همه جا حاضر است و همه موجودات، نزد او حضور دارند و او به همه آنها احاطه دارد.[۱۲]

لذا آنچه را که بندگان در شب و روز انجام مى‏دهند بر خداوند متعال پوشیده نیست، به طور دقیق از اعمال آنها آگاه است، و با علم بى‏پایانش به آنها احاطه دارد.[۱۳]

اینچنین است که در حدیثى از «امام صادق علیه السّلام» آمده است: «إنّ اللّه یعلم حاجتک و ما ترید و لکنّه یحبّ ان تبثّ إلیه الحوائج‏؛ خداوند حاجت و خواسته تو را مى‏داند، ولى دوست دارد که حوایج خویش را نزد او شرح دهى»[۱۴].،[۱۵]

 سخن آخر: (صلوات؛ کلید استجابت دعا)

فراز پایانی دعا «صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینِ؛ بر محمد(ص) و خاندان پاکش درود فرست‏».[۱۶]نشان دهندۀ این مسأله است که اگر در استقبال یا بدرقه دعاها، صلوات‏ و درود بر پیامبر صلى الله علیه و آله باشد به اجابت‏ نزدیک تر است.‏[۱۷]

پی نوشت:

[۱] بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۴۷٫

[۲] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۱۵٫

[۳] میزان الحکمه، باب ۲۲۲۷، ح ۱۰۳۸۴٫

[۴] سوگندهاى پر بار قرآن ؛ ص۲۲۸٫

[۵] میزان الحکمه، باب ۲۲۲۷، ح ۱۰۳۸۴٫

[۶] سوگندهاى پر بار قرآن ؛ ص۵۴۴٫

[۷] رساله توضیح المسائل (فارسى) ؛ ص۱۸۷٫

[۸] پیام امام امیر المومنین علیه السلام ؛ ج‏۹ ؛ ص۵۰۳

[۹] لغات در تفسیر نمونه ؛ ص۳۳۷٫

[۱۰] همان؛ ص ۳۳۸٫

[۱۱] همان ؛ ص۶۴۴٫

[۱۲] پیام امام امیر المومنین علیه السلام ؛ ج‏۴ ؛ ص۱۹۳٫

[۱۳] ترجمه گویا و شرح فشرده اى بر نهج البلاغه ؛ ترجمه‏ج‏۲ ؛ ص۳۵۵٫

[۱۴] فی ظلال نهج البلاغه، ج۲، ص ۳۱۹٫

[۱۵] پیام امام امیر المومنین علیه السلام ؛ ج‏۵ ؛ ص۵۹۹

[۱۶] بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۴۷٫

[۱۷] پیام امام امیر المومنین علیه السلام ؛ ج‏۱۵ ؛ ص۲۰٫

انتهای پیام / ۱۳۷