حجتالاسلام والمسلمین مرتضی آقامحمدی، مدیرگروه پژوهش ها اسلامی جامعهالمصطفی(ص) در گفتوگو با ایکنا؛ اظهار کرد: دنیای امروز دنیایی هست که فضای خوبی برای بینالمللی کردن گفتمان تشیع و اهل بیت(ع) وجود دارد؛ زیرا مستشرقان عمدتاً در قرون گذشته با هدف ضربه وارد کردن به اسلام و با نگاه تبشیری سراغ مراجع اسلامی میآمدند ولی امروز سخن علمی و درست را میپذیرند و با نگاه محققانهتری به تتبع در علوم اسلامی میپردازند.
مدیرگروه پژوهش ها اسلامی جامعهالمصطفی(ص) با بیان اینکه امروز در غرب اگر کتابی پرمخاطب و جذاب باشد اقدام به چاپ و توزیع آن هم میکنند، تصریح نمود: اگر شاهدیم که اسلام با خوانش اهل سنت رایج شدن دارد، چون کمتر کار جدی از سوی ما انجام شده و حضور آکادمیک اندکی داشتهایم. این در حالی هست که مبانی عقلانی تشیع بهشدت میتواند در فضای بینالمللی جذاب باشد، به شرط آن که به زبان روز و مخاطب عرضه گردد.
این محقق و استاد حوزه علمیه با بیان اینکه عمده حضور شیعه در دنیا در حد تبلیغ و اعزام مبلغ بوده هست، اظهار کرد: اهل سنت عمدتاً به موضوعات سطحی و ظاهرگرایانه پرداختهاند، در حالی که اگر عمق آموزههای تشیع و عقلانیت آن مطرح گردد، بهدرستی شاهد اثرگذاری آن می باشیم.
آقامحمدی، شرط تأثیرگذاری در مخاطب و جذابیت را درک زبان، فرهنگ و ادبیات بینالمللی دانست و تصریح نمود: در کمال تأسف زیادتر فعالیتهای تبلیغی ما در فضای بینالمللی یا موفق نبوده و گاهی اثرگذاری منفی هم داشته هست، چون کمتر با زبان و فرهنگ فضای بینالمللی آشنائی داریم.
مدیرگروه پژوهش ها اسلامی جامعهالمصطفی(ص) در عین حال گفته بود: یکی دیگر از دلائلی که علت شده تا مراجع اهل سنت زیادتر در تحقیقات مستشرقان مورد توجه باشد، به پیشینه فعالیت علمی غرب در قرون گذشته بازمیگردد؛ اروپا حس کرد که تمدنش مدیون تمدن اسلامی هست و برای ارزیابی زیادتر ابعاد این تأثیرگذاری پژوهش ها گستردهای را شروع نمودند و سیل عظیمی از مستشرقان به مصر رفتند تا به تحقیق بپردازند.
وی دنبال کرد: در مصر انتشارات متعددی وجود داشت و «الازهر» نیز در این کشور تأسیس شده بود؛ بنابراین دسترسی به مراجع اهل سنت زیادتر از شیعه بود و طبیعی هست که گرایش آنها به این آثار زیادتر باشد و حتی شیعه را هم از منظر آثار اهل سنت قضاوت کردهاند. از ابتدا شیعه به عنوان فرقهای حاشیهای و انحرافی از اسلام در ذهن محققان غربی طرح شده هست.
این محقق و محقق با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی شیعه مورد توجه واقع شده هست، عنوان نمود: آموزههای عرفانی و عقلانی شیعه عمدتاً در آثار اهل سنت وجود ندارد؛ زیرا اندیشه جبرگرایی در اهل سنت غلبه داشته خریداران بسیاری در دنیا دارد. شیعه اندیشه «امر بین الامرین» را در میانه افراط و تفریط «جبرگرایی» و «تفویضیه» پذیرفته هست.
آقامحمدی تصریح نمود: دیدگاه کسانی مثل علامه طباطبایی که آثار وی بهویژه تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن» شاهکار هست و باید در کنار اندیشههای غربی و به طور تطبیقی مطالعه گردد. چنین آثاری باید به نحو هنرمندانه ترجمه و به گفتمان بینالمللی راه پیدا کند.
نویسنده نخستین لغتنامه «اصول فقه به انگلیسی» با اهتمام بر اینکه احتیاج مخاطب بینالمللی باید سنجیده و متناسب با آن دست به انتشار اثر بزنیم، عنوان نمود: نکته دیگر در این زمینه این هست که شاید هزاران جلد اثر به زبانهای دیگر ترجمه شده ولی تعداد انگشتشماری از این آثار مفید بودهاند، زیرا غالب ترجمهها ایراداتی دارد؛ به عنوان مثال ترجمه «نصر» از «شیعه در اسلام» علامه طباطبایی با وجود اینکه ترجمه خوبی هست ولی نحوه نگارش آن به گونهای هست که منطق درک آن برای یک اروپائی سخت هست.
آقامحمدی با بیان اینکه هندوها در معرفی آثارشان خیلی موفق عمل میکنند، اظهار کرد: ادبیات دینی تولید گردیده در شهر قم و با نگاه به فرهنگ درونی ما نمیتواند در مخاطب با زبان دیگر اثر بگذارد و نیازمند درک منطق مخاطب دیگر کشورهاست.
مدیر پژوهش ها بینالملل پژوهشکده «عروه الوثقی» اضافه کرد: به عنوان مثال برای ایجاد همخوانی و همسانپنداری برای تأثیرگذاری بر دیگران میتوانیم از شاهکارهای هنری آستان قدس شروع کنیم؛ زیرا برای مخاطب غربی قابل هضم و درک هست و بعد وی را وارد فلسفهای کنیم که پشتوانه خلق چنین آثار هنری بینظیر هست؛ اینکه ابتدا از موضوعات کلامی و فلسفی شروع کنیم امکان دارد در معرفی تشیع چندان موفق نباشد.
وی در پایان مجدداً تاکید کرد: آموزههای عقلانی و عرفانی اهل بیت(ع) برای فضای فکری امروز غرب خریدار بیشتری دارد و باید آثاری را با لسان طایفه در این زمینه ترجمه و عرضه کنیم.
انتهای پیام