به گزارش پایگاه خبری فرهنگی شهر کریمه، مجتبی امیرفرزانه: یکی از اساسی‌ترین مسائل اجتماعی، فرزندآوری و تولید نسل است؛ موضوعی که بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته و حالا وقتی نتایج بررسی می‌شود، می‌بینیم که این تأکیدات چندان تأثیری نداشته است.

خدای متعال نیز در آیه ۴۶ سوره مبارکه کهف، مال و فرزند را به عنوان زینت زندگی و شکوفه‌هایی معرفی می‌کند که بر شاخه‌های درخت زندگی می‌روید.

همچنین یکی از عوامل اقتدار هر جامعه، نیروی انسانی است و نیروی انسانی جوان، به عنوان عامل و ابزار قدرت محسوب می‌شود و برای دستیابی به عامل اقتدار، چاره‌ای جز اقدام به موقع نداریم.

امروز صدای حرکت شتابان پیر شدن جمعیت در کشورمان به خوبی به گوش می‌رسد و کارشناسان را دچار نگرانی کرده است. این زنگ خطری کاملاً جدی و موثر در آینده اجتماعی و سیاسی کشور است.

به همین جهت به گفت‌وگو با «معصومه فرشید مقدم» مدیر گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس مرکز بهداشت استان قم در رابطه با اهمیت بحران جمعیت در کشور نشستیم.

درباره اهمیت بحث جوانی جمعیت برایمان توضیح دهید.

جمعیت جوان در هر کشوری، یک سرمایه مهم و ارزشمند است که با اتکای به آن می‌توان مسیر پیشرفت و تعالی را در تمام ابعاد به نحوی شایسته و با سرعت و شتابی فزاینده پیمود. جمعیت جوان منجر به پویایی و نشاط در جامعه می‌گردد و در چنین جامعه‌ای، تولید و اقتصاد و مراکز علمی پررونق شده و رو به پیشرفت می‌باشد.

در نقطه مقابل، سالخوردگی جمعیت پیامدهای گسترده‌ای از جمله ایجاد وابستگی کشور به تامین نیروی کار و افزایش سالمندانی که به یک یا چند بیماری زمینه‌ای مبتلا هستند، بار زیادی به نظام سلامت وارد می‌کنند که بار تکفل آنها بر دوش سایر افراد وارد می‌شود و حتی برای نگهداری سالمندان بسیار سالخورده نیروی کافی وجود نخواهد داشت.

همچنین به دلیل آسیب پذیری بالای جمعیت سالمندی به مخاطرات و تهدیدهای زیست محیطی و شیوع بیماری‌های واگیر، امکان بستری و فوت در جامعه سالمند را افزایش می‌دهد.

البته این به معنای ناکار آمد بودن جمعیت سالمند کشور نیست؛ اما با نگاهی واقع بینانه در می‌یابیم که موتور محرکه هر کشور در توسعه پایدار، به جوانی جمعیت در آن جامعه گره خورده است و به همین دلیل کشورهای پیشرفته دنیا برای بازنماندن از مسیر رقابت و پیشرفت به جذب نیرو با کیفیت کار جوان از کشورهای دیگر مبادرت می‌ورزند.

آمار و اوضاع فعلی کشور ایران چگونه است و پیش‌بینی‌های جمعیت برای سال‌های آینده چیست؟

یکی از مهمترین شاخص‌های جمعیتی، شاخص نرخ باروری کلی است. نرخ باروری کلی مناسب منجر به جبران جمعیت درگذشته با جمعیت جدید می‌شود. نرخ باروری کلی (میانگین تعداد فرزندانی است که یک زن در طول زندگی‌اش به دنیا می‌آورد) بایستی حداقل۲٫۱ باشد تا جمعیت به زیر حد جایگزینی سقوط ننماید.

این شاخص در سال ۶۰ تا ۶۲ در ایران ۶٫۸ بود اما در سال ۱۳۹۹ به ۱٫۶۵ رسیده است که این عدد بسیار پایین‌تر از حد جایگزینی جمعیت می‌باشد و در صورت عدم جبران فوری منجر به سالخوردگی جمعیت می‌گردد.

ازدواج به هنگام و پایدار‌، فرزندآوری مناسب، پرهیز از تک فرزندی و حفظ بعد خانوار در حد مطلوب از عوامل مهم تاثیرگذار بر این شاخص می‌باشد.

مهمترین موانع افزایش جمعیت در کشور چیست؟

عوامل متعددی بر کاهش نرخ باروری موثر است که مهمترین آن از بعد اجتماعی و فرهنگی، شیوع طلاق‌های عاطفی و قانونی، تمایل برخی از زوجین به تک فرزندی و بی فرزندی، شیوع ناباروری به دلیل تاخیر در ازدواج و فرزندآوری، سبک زندگی نامناسب، پایین بودن سواد سلامت باروری در برخی زوجین و در اولویت نبودن نقش مادری و پدری برای برخی از زوجین است.

«گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس» چه برنامه‌هایی در این خصوص تدبیر کرده است؟

گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس نیز همسو با سیاست‌های جمعیتی، برنامه‌های متعددی را در دست اجرا دارد. از جمله اجرای دقیق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در تمام پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت، ترویج فرزندآوری برای زوجین مراجعه کننده به واحدهای تابعه، ارائه مراقبت های پیش از بارداری با هدف تولد نوزاد سالم و حفظ سلامت مادران، ارائه مراقبت‌های دوران بارداری، ترویج زایمان طبیعی، ارائه مراقبت‌های رشد و تکامل دوران نوزادی و کودکی با هدف حفظ سلامت و ارتقای کیفیت نسل آینده، ترویج ازدواج مناسب و مهارت‌های همسرگزینی و پرهیز از رفتارهای پرخطر در جوانان، آموزش‌های هنگام ازدواج با هدف تحکیم بنیان خانواده با مشارکت مراقبین سلامت، ماماها و پزشکان می‌باشد.

خدمات حوزه بهداشت در راستای حمایت از جوانی جعیت و فرزندآوری سالم در پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت برای شهروندان نیز به صورت رایگان است.

همچنین اجرای برنامه های آموزشی در سطح عمومی جامعه با مشارکت دستگاه‌های ذی‌ربط و ارائه اطلاعات و آگاهی‌های عمومی از جمله موارد اقدامات این گروه است.

انتهای پیام/