وی افزود: از ضروریات یک حوزه علمیه است که همه رشته های علوم انسانی را به ویژه علوم روز و بالاخص علوم مربوط به اعتقادات از جمله فلسفه را مورد توجه قرار دهد و به آن بپردازد.

عضو فقهای شورای نگهبان با بیان این که فلسفه همواره موافق و مخالف هایی داشته است، اظهار داشت: در جلسه رهبر معظم انقلاب به یکی از اعاظم حوزه که مخالف فلسفه است فرمودند دلیل تأکید بر فلسفه این است که اگر فلسفه اسلامی مورد توجه قرار نگیرد مطالب نادرست فلسفه غرب را با عنوان اسلامی به خورد طلاب و فضلای ما می دهند.

وی ادامه داد: آن شخصیت که از بزرگان حوزه است در برابر این فرمایش رهبر انقلاب سکوت کرد، رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که در حوزه باید به فلسفه اسلامی توجه شود، خوشحالیم که شورای عالی حوزه تا حدی به این مسأله توجه کرده و این مؤسسه با برنامه بحث فلسفه اسلامی را دنبال می کند.

آیت الله یزدی با بیان این که زمانی در حوزه علمیه شخصیتی همانند علامه طباطبایی حضور داشتند که در تفسیر و فلسفه درجه یک بودند، ابراز داشت: آثار بسیار خوبی از ایشان در این زمینه ها باقی مانده است، شاید ساده ترین کتاب که از ایشان به فارسی وجود دارد روش رئالیسم باشد؛ کتاب های بالاتری همانند بدایه، نهایه، اسفار و اشارات در فلسفه وجود دارد.

وی عنوان کرد: چندی پیش کتابی به بنده داده شد که پس از مطالعه متوجه شدم حوزه مشهد قبلا با فلسفه و حکمت آشنا بوده اما این آقا حوزه را از فلسفه و حکمت جدا کرده و گفته لازم نیست و اصلا نباید در حوزه فلسفه مطرح شود، در پایان کار این شخص از انجمن حجتیه سر در آورد و بعد در شرایط انقلاب حتی ساواک به روحانیت می گفت درباره انجمن حجتیه و مطالب آن ها بحث کنید؛ آثار سوء انجمن حجتیه هنوز وجود دارد.

رییس سابق خبرگان خاطرنشان کرد: آن آقا در کتاب خود اصرار دارد که همه کارها به وسیله امام زمان(عج) درست خواهد شد و مردم فقط باید انتظار داشته باشند یعنی معتقد بودند که کار و تلاش نیازی نیست و خود حضرت همه کارها را درست می کنند، معلوم می شود که این مسأله غلط است.

وی اضافه کرد: درس و بحث فلسفه لازم است اما در روایات وجود دارد که همه چیز را نمی توان به همه کس گفت، حتی امیرمؤمنان حضرت علی(ع) برخی بحث ها را برای اصحاب خود نمی گفتند بلکه افراد باید اهلیت داشته باشند؛ خوشحالیم که در قم فی الجمله به فلسفه توجه شده و مخالفان هم مخالفت رسمی نمی کنند، همچنین ترکیب مباحث تفسیر و فلسفه کار خوبی است.

آیت الله یزدی با بیان این که علامه طباطبایی در بحث فلسفه به ویژه در اواخر به تعداد معدود و انگشت شماری اجازه حضور می دادند، گفت: خوشبختانه در بین شاگردان علامه شخصیت هایی امروز در حوزه مثل آیت الله جوادی و برخی آقایان دیگر هستند که از شاگردان برجسته علامه به شمار می روند و سرمایه های فلسفی خوبی در حوزه وجود دارد.

وی افزود: برای شناخت جهان و نظام هستی از راه های مختلفی وارد شدند که یکی از آن ها حرکت است که برای انسان حرکت در عالم محسوس به شمار می رود که این روش از نظر فلسفه ما دارای اشکالاتی است، روش دیگری که برای رسیدن به مبدأ در مباحث فلسفه درباره آن صحبت می شود تجزیه اجزای عالم است؛ وقتی ژن در سلول کشف شد ترکیبات ژن ها در نباتات، حیوانات و انسان ها مورد بحث قرار گرفت.

رییس جامعه مدرسین با بیان این که برای نخستین بار در دورانی که در قوه قضاییه بودیم به مسأله DNA پرداخته شد، اظهار داشت: این کار برای این بود که بررسی شود چگونه می توان تشخیص داد که فردی مرتبط به آقا یا خانمی است که البته فقها آن را قبول ندارند.

وی ادامه داد: بسیاری از فقها مباحث علمی را قبول ندارند چون می گویند گواه شرعی ندارد؛ بهترین و دقیق ترین راه روش ملاصدرا تحت عنوان هستی است و از راه هستی وارد مسائل می شود، اگر اصل هستی را پذیرفتیم یعنی واقعیت و حقیت را قبول کردیم اگر این واقعیت روی پای خود استاده باشد حقیقت و واجب است اما اگر وابسته باشد این گونه نیست.

رییس سابق خبرگان خاطرنشان کرد: روش ملاصدرا ما را به حل بسیاری از مسائل جهان بینی و هستی شناسی می رساند، غالبا از موجود به وجود می رسند اما بسیار از عرفان و بزرگان هرچه می دیدند اول خدا را مشاهده می کردند یعنی از وجود به موجود می رسیدند.

وی اضافه کرد: خوشحال هستم که در حوزه قم فلسفه مورد توجه است، همانگونه که بخش زیادی از قرآن درباره فقه است بخشی از آیات هم درباره فلسفه هستند که باید به آن توجه کرد.منبع: رسا