چهل‌اختران قم همچنان زیر ریل وعده‌های ناتمام/ وقتی متولیان از بار مسئولیت‌ها شانه خالی می‌کنند

به گزارش شهرکریمه “این پروژه به عهده شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی است و ما فقط ناظر هستیم.” این سخنی که سال گذشته مدیر اجرایی توسعه حرم موسی مبرقع(ع) به زبان آورد که شاید بارها از سوی مسئولان اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قم درباره طرح ساماندهی بقاع متبرکه چهل اختران شنیده‌شده باشد.

طرحی که اواخر دهه ۸۰ و پس از سفر مقام معظم رهبری به قم کلید خورد تا زائران سومین قطب معنوی استان قم، دقایق بهتری را در جوار حرم فرزند بلافصل امام جواد(ع) بگذرانند. کمبود اعتبارات و ناهماهنگی‌ها اما تکمیل این طرح را بیش از یک دهه است که به تأخیر انداخته و این اهالی محله تاریخی چهل اختران هستند که این روزها از اجرای نیمه‌تمام آن بیشترین رنج را می‌برند.

از همان ابتدا برای این هدف طرح جامعی آماده می‌شود که محدوده تملکات آن وسعتی بالغ‌بر ۴٫۳ هکتار دارد و ۳۰۴ پلاک را در برمی‌گیرد. قرار است در این طرح توسعه صحنین و شبستان امامزاده مبرقع، پارکینگ، حوزه علمیه، خدمات زائر و هشت نوع کاربری مورد نیاز اجرا شود.

شهرداری، استانداری و راه و شهرسازی در قالب شرکت عمران بهسازی کار را شروع کرده و تا جایی پیش می‌روند، اما اوقاف همچنان به نقش نظارتی خود تأکید دارد. از طرفی تصمیم جدید وزارت راه و شهرسازی برای گرفتن اختیار زمین‌های ۴۸ هکتاری پردیسان از دست استان آخرین امیدها برای تأمین اعتبارات این طرح را دچار چالش کرده. این در حالی است که زمین‌های ۴۸ هکتاری قرار بود به‌عنوان پشتیبان اجرای چند طرح شهرسازی مهم در قم هزینه شود و ۱۰ درصد از آن‌هم برای پروژه ساماندهی بقاع چهل اختران اختصاص داشت.

شهرداری در نوسازی چهل اختران تنها مانده است

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم در گفت‌وگو با خبرنگار شهرکریمه، معتقد است با رویکردی که اداره کل اوقاف در پرهیز از مشارکت برای تأمین اعتبارات طرح در پیش‌گرفته و پس از اختصاص ۴۸ هکتاری پردیسان به طرح اقدام ملی مسکن، عملاً شهرداری در میانه میدان پرهزینه اجرای این طرح تنها مانده است.

غلامرضا جان قربان با اشاره به تفاهم‌نامه‌ای که اواخر دهه ۸۰ برای اجرای این طرح میان چهار طرف مذاکره امضاشده گفت: قرار بود شهرداری از ظرفیت‌های حقوقی و اجرایی خوبی که داشته برای این پروژه استفاده کند و از ابتدا هم قرار نبوده تمام هزینه‌ها را شهرداری انجام دهد. در واقع قرار بوده شهرداری تملک را انجام داده و ۷۵ هزار متر بنای پارکینگ و خدمات زائر را در این محدوده ایجاد کند.

وی با بیان اینکه هیچ جا قیدی انجام‌نشده که شهرداری باید هزینه‌های تملک این طرح را پرداخت کند افزود: در همان ابتدای شروع طرح از دفتر مقام معظم رهبری ۱۰ و نیم میلیارد تومان به این پروژه تزریق می‌شود. بخش دوم که وزارت راه و شهرسازی و شرکت بازآفرینی شهری است حدود ۹٫۲ میلیارد تومان هزینه می‌کند و استانداری قم ۵٫۲ میلیارد تومان. شهرداری با احتساب آزادسازی معابر تاکنون ۲۰ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه کرده است.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم با اشاره به اینکه در اداره شهرها هر دستگاه وظیفه مشخصی دارد خاطرنشان کرد: اجرای پروژه‌های توسعه بقاع متبرکه در حوزه وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه است اما اداره کل اوقاف تاکنون ریالی در این پروژه هزینه نکرده است.

وی با اشاره به اینکه تا امروز در این پروژه ۴۰ میلیارد تومان در این پروژه بابت ۴۹ درصد تملکات طرح هزینه شده اظهار داشت: ۵۱ درصد یعنی ۱۵۳ ملک باقی‌مانده و با افزایش قیمت املاک تکمیل تملک این طرح به ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.

جانقربان با تأکید بر اینکه شهرداری در این طرح فقط مجری است اضافه کرد: وظیفه‌ای که برای خودمان ایجاد کردیم ادامه می‌دهیم اما مسئولیت تأمین اعتبار پروژه را نداریم.

وی با اشاره به اینکه شهرداری تا سال ۹۷ به تملک و هزینه در این پروژه ادامه داده گفت: شهردار محترم دستور دادند که برای ایجاد پارکینگ باید تعداد املاکی که باقی‌مانده تملک شود. ما پنج میلیارد تومان در بودجه دیدیم تا پارکینگ طبقاتی در آنجا انجام شود اما به این دلیل که اعتبارات سایر دستگاه‌ها محقق نشد نتوانستیم این پنج میلیارد تومان را هم تخصیص دهیم.

لزوم بازنگری در طرح ساماندهی چهل اختران

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم با تأکید بر اینکه با این شرایط چاره‌ای جز بازنگری طرح وجود ندارد افزود: قطعاً این طرح به حول و هوش سه هکتار می‌رسد و بخشی ضلع جنوب خیابان آذر از آن حذف خواهد شد.

وی با بیان اینکه قرار است برای فضای عبادی شبستان‌ها و صحنین ۶۰ پلاک تملک شود ادامه داد: ۲۷ پلاک تا امروز توسط شهرداری و دستگاه‌ها تملک شده. ۳۲ پلاک دیگر باقی‌مانده است. به نظر می‌رسد دوستان اوقاف حداقل برای توسعه خود امام‌زاده که دیگر باید اعتبار بیاورند!

جانقربان با بیان اینکه یک منبع تأمین هزینه این پروژه زمین‌های ۴۸ هکتاری بود که آن‌هم به طرح اقدام ملی مسکن اختصاص یافت افزود: اگر منابع لازم باشد شهرداری وظیفه‌ای که قبول کرده را ادامه خواهد داد و حتی در تملکات مشارکت خواهد کرد اما اینکه اداره کل اوقاف استان و سازمان اوقاف کشور بگویند ما هیچ مسئولیتی نداریم برازنده این موضوع نیست.

باوجوداینکه مسئولان اداره کل اوقاف و امور خیریه تأکید دارند که در تأمین هزینه‌های پروژه ساماندهی بقاع چهل اختران حداقل در مرحله تملک هیچ مسئولیتی ندارند اما داوود طلوعیٰ، معاون بازآفرینی و مسکن اداره کل راه و شهرسازی هم معتقد است که تمام دستگاه‌های امضاکننده تفاهم‌نامه از جمله اوقاف باید در تأمین هزینه‌های پروژه مشارکت کنند.

طلوعی با اشاره به مشارکت دولت در تأمین بخشی از هزینه‌های این پروژه اضافه کرد: این مشارکت در سال‌های آینده هم ادامه خواهد داشت اما به نظر می‌رسد اجرای طرح در بخشی که تملک‌ها انجام‌شده باید آغاز شود.

عدد ۲۰۰ میلیارد تومان تنها برای تکمیل تملکات در پروژه چهل اختران آن‌قدر عدد بزرگی هست که تأمین آن نیازمند عزم تمام مسئولان باشد. از طرفی دولت با گرفتن ظرفیت ۴۸ هکتاری پردیسان، مسیر رسیدن به این عدد را بسیار دورتر کرد. قطعاً توسعه و ساماندهی بقاع متبرکه از وظایف ذاتی شهرداری محسوب نمی‌شود که تأمین هزینه‌های آن را از این ارگان توقع داشته باشیم. به نظر می‌رسد در کنار تغییر طرح این ماجرا به تغییر نگاه برخی مسئولان نیاز دارد تا بار مسئولیت وظایف ذاتی خود را به دوش بکشند.

انتهای پیام/ ۱۳۷