خبرگزاری مهر – گروه استان ها: در فصل هفتم کتاب تاریخ شهر قم آمده هست که شواهدی نشان می دهد اسکندر مقدونی شهر شهر قم را ویران کرده و بعد از او قباد به هنگامی که از ویرانه ین شهر می گذشته، آن را آباد کرد و بنا بر همین نقل او نام آن را شهر قم گذاشته هست.

شهر قم در سال ۲۳ هجری به دست ابوموسی اشعری فتح گردید. از این تاریخ به بعد شهر قم به شهر اهل بیت(ع) و قمی ها به شیعه متعصب شهره گردیدند و شهر قم به پناهگاه شیعیان و مخالفان خلفای اموی و عباسی تبدیل گردد.

طبق مدارک و ظواهر پیشینه شهر شهر قم به دوران ساسانی باز می گردد. اما مهمترین رویدادی که در تاریخ شهر قم سراغ داریم اسلام آوردن مردم این شهر و پذیرش تشیع بود.

مردم شهر قم در دوره پیش از فتوحات اسلامی، زرتشتی بودند و آتشکده های متعددی در ین شهر و نواحی آن وجود داشت. علاوه بر مجوسیان، از زندگی یهودیان و مسیحیان ساکن در این شهر گزارش هم شده هست.

مالک کتاب تاریخ شهر قم باب نوزدهم کتاب خود را به خبر ها یهودیان و مجوسیان ین منطقه اختصاص داده و از زندگی مسیحیان و علاوه بر این از مبلغ جزیه اهل ذمه این شهر حرف گفته هست.

فتح شهر قم

وقتی شهر قم به دست مسلمین فتح گردید، جمعی از مردم آن مسلمان گردیدند و عده دیگر در یین زرتشتی باقی ماندند و جزیه را قبول کردند که تا چند قرن بعد آتشکده های آنان در این منطقه باقی بود.

همدانی در وصف شهر قم می نویسد: در مزدیجان شهر قم، آتشکده قدیمی از آتش آذرگشسب وجود داشت که درهای طلایی آن به هنگام تسخیر این نواحی در زمان عبدالملک مروان به کعبه جابه جایی داده گردید، اما آتشکده آذر مهرین در زمان بهرام گور به ابزار سورین قمی به جوزان منتقل شد و در آنجا آتشکده ساخته گردید.

در بعضی کتاب های تاریخی مثل فتوح البلدان و تاریخ مدهبی شهر قم آمده هست: آتشکده مرکزی شهر شهر قم در نیمه های دهه دوم قرن دوم هجری، به هنگامی که بین اعراب اشعری و مجوسیان قمی اختلاف افتاد و اعراب بر مجوسیان برنده گردیدند، بری همیشه خاموش گردید. اما آثار آنان در اطراف شهر قم تا مدت ها بعد همچنان باقی بود.

اصطخری در گزارش خود از منطقه شهر قم می نویسد: در نزدیکی شهر شهر قم منطقه ای به نام قلعه کبری وجود دارد که مردم آن روستا عموماً زرتشتی مذهب اند و آثار ویژه زرتشتیان از قبیل معبد، دخمه و آتشکده (هم اکنون) در اطراف این شهر دیده می گردد.

در هر صورت، تا اواخر قرن چهارم هجری از زندگی مردم غیر مسلمان در این منطقه خبر داده شده، ولی بعد از قرن چهارم مردم منطقه به صورت عموم مسلمان معرفی شده اند.

اگر چه مردم شهر شهر قم مشابه دیگر بلاد فتح شده در آن زمان، ابتدا با مذهب تسنن آشنایی یافتند، اما در میان همه شهرهای همجوار خود مثل: اصفهان، کاشان، ری، ساوه و دیگر بلاد که زیادتر آنان به دست ابوموسی اشعری فتح شده اند، اندیشه شیعی را انتخاب کردند.

بعد از پذیرش اسلام و تشیع از سوی مردم شهر قم، سرنوشت سازترین رویداد تاریخ شهر قم، آمدن حضرت معصومه(س) به این شهر هست.

موقعیت جغرافیایی شهر قم

شهر قم در منطقه ای خشک و کویری واقع شده هست اما با وجود هوای گرم و خشک این استان به سبب سیر کوچ و خصوصیات خاصی که در آن وجود دارد استانی مورد توجه هست.

شهر شهر قم که در فاصله ۱۴۰ کیلومتری جنوب شهر تهران قرار دارد در سال ۱۳۷۵ به استان تبدیل گردد، این استان دارای پنج بخش، ۱۰ دهستان و ۳۶۳ آبادی دارای سکنه هست. استان شهر قم تنها یک شهرستان دارد و جعفرآباد، خلجستان، مرکزی، سلفچگان و کهک من جمله پنج بخش شهر قم می باشند.

استان شهر قم تقریباً در مرکز ایران در موقعیت ۳۴ درجه و ۸ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۱۱ دقیقه عرض جغرافیایی و ۵۰ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۲ درجه و ۳ دقیقه طول جغرافیایی قرار گرفته هست و از شمال به استان تهران، از شرق به استان سمنان و دریاچه نمک و دشت کویر، از جنوب به استان اصفهان و از غرب به استان مرکزی محدود هست.

مساحت شهر قم حدوداً یازده هزار و سیصد کیلومتر مربع هست.

بلندترین بلندای کوهستانی این استان در ۴۵ کیلومتری شهر شهر قم، به نام قله برف انبار به ارتفاع ۳۱۵۰ متر هست که در فصول سرد سال یخچالی دارد که نام این کوه نیز برگرفته از آن هست.

بلندترین کوه شهر قم ولیجا با ارتفاع ۳۳۳۰ متر و پست ترین نقطه استان در حاشیه دریاچه نمک با ارتفاع حدود ۷۹۰ متر هست.

آرامگاه حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران دو جاذبه توریستی این شهر هست. این استان با وجود پهنه کم، از آب و هوای متنوعی بهره مند هست از نظر عرض جغرافیایی این استان در عرض های میانی نیمکره شمالی واقع شده هست در نتیجه باید آب و هوای میانه رو داشته باشد ولی اثرگذاری عواملی مثل نزدیکی به کویر و عامل ارتفاع علت پیدایش تحولات و تفاوت هایی در آب و هوای آن شده هست.

شهر قم استانی مطرح و مورد توجه در جهان هست

فرماندار شهر قم در صحبت با خبرنگار مهر، در تعریف آب و هوای این استان سه نوع آب و هوای گرم و خشک، گرم و نیمه خشک و میانه رو کوهستانی را برای این استان ذکر نمود.

رضا سیار جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۹۵۹ و ۱۱۶ هزار نفر بوده هست که وی این رقم را در سال ۹۰ بیشتر از یک میلیون و ۱۴۰ نفر عنوان نمود.

وی در ادامه وجود بارگاه ملکوتی حضرت معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران، حوزه علمیه و حضور مراجع و نقشی که این شهر در دوران انقلاب اسلامی داشته هست اشاره و می گوید: شهر قم شهری مطرح و مورد توجه در کشور و حتی در جهان هست و وجود حوزه علمیه باعث شده تا تا اتباع بیگانه بیشتر از ۹۰ کشور جهان در این شهر حضور دارا باشند.

استان شهر قم با توجه به پیشینیه پیش از اسلام و معماری اسلامی دارای بناها و آثار تاریخی متعددی هست که با ارزیابی های انجام شده تاحالا ۳۲۶ اثر از این آثار در لیست آثار ملی به ثبت دست یافته که دربردارنده اماکن متبرکه، محوطه های تاریخی و تپه های باستانی، قلعه ها و پل ها، کاروانسرها، مساجد، آب انبارها و… فرماندار شهر قم در ادامه روستاهای قاهان از توابع بخش خلجستان، ورجان از توابع بخش کهک، فردو از توابع بخش کهک که این روزها به سبب تأسیسات اتمی آوازه جهانی دارد و روستاهای جعفریه، دستجرد و کرمجگان، بیدهن، وشنوه و راهجرد را از روستاهای با اهمیت استان شهر قم برشمرد که گردو، بادام، انار، انگور، توت، گلابی و خیار، گیلا، فندق از فرآورده ها با اهمیت باغی این روستاها هست.

سیار در ادامه تعداد امامزادگان این استان را بیشتر از ۴۰۰ امامزاده عنوان نمود که امامزاده اسماعیل، مجموعه چهل اختران، پنج امامزاده و حلیمه خاتون من جمله امامزادگان هست.