خلاصه

مفهوم «کریم» یکی از مهمترین مفاهیم مورد توجه در فرهنگ عربی، بویژه در دو دوره پیش و بعد از ظهور اسلام بوده هست. تکرار این واژه در قرآن نیز نشان دهنده اهمیت آن هست. مفهوم واژه «کریم» در عصر جاهلی و بعد از نزول قرآن مجید دچار دگرگونی عظیمی شده هست. در نوشتار حاضر، دگرگونی مفهوم «کریم» در قرآن، نسبت به دوره قبل از نزول ارزیابی گردیده هست. با آنالیز فرهنگ جاهلیت و کاربردهای واژه «کریم» در دوره جاهلی، مشخص گردید که این واژه در دوره قبل از نزول، به معنای شرافت خانوادگی، بزرگی حسب و نسب، بخشندگی و گشاده دستی مفرط و… تصریح این مفهوم اخلاقی در آیات نیز نشان می دهد که خداوند با همسو کردن کرامت انسانی با تقوا در قرآن، مفهوم این واژه را والایش کرده، از سطحی به سطح بالاتر بالا بردن داده هست.

کلیدواژه ها: کریم؛ دگرگونی مفهوم در قرآن؛ مفاهیم اخلاقی قرآن؛ دوره جاهلی؛ رابطه کرم با تقوا

نویسندگان:

سید محمود طیب حسینی: دانشیار علوم قرآن و حدیث پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، قم، ایران

 خدیجه بنائی: کارشناس ارشد تفسیر قرآن کریم دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران  

 .