حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) و معاون تعلیم حوزه‌های علمیه کشور در گفت‌وگو با ایکنا؛ درباره تفسیر مجمع‌البیان و ویژگی‌های آن اظهار کرد: تفسیر مجمع‌البیان در حقیقت نوعی بازسازی و تقریری جدید و زیبا از کتاب تفسیر التبیان شیخ طوسی است.

وی اضافه کرد: تبیان، دائرهالمعارفی تفسیری است که موضوعات آن قدری درهم نوشته شده و غیرمنظم است و موضوعات اعراب، تفسیر، شان نزول و چینش و نظم آیات، همگی را با هم آورده است، ولی زنده یاد طبرسی چینشی با نظم ارائه نموده است.

رستم‌نژاد تصریح نمود: مجمع البیان در حقیقت ویرایش و نظم و انضباط تازه ای به تفسیر تبیان داده و آن را منقح کرده است و در حقیقت تبیان را که کاری هنرمندانه بود اصلاح کرده و اضافاتی هم نسبت به آن دارد.

این قرآن‌پژوه دنبال کرد: زنده یاد طبرسی در مجمع‌البیان، آیات را انتخاب و در پی آن هم رابطه آیات را مطرح کرده است به طور مثال وقتی بعضی آیات سوره بقره را مورد بحث قرار می‌دهد آیات بعد و قبل آن را هم آورده و نسبت و پیوند میان آیات نیز به خوبی بیان شده است.

رستم‌نژاد با بیان اینکه وی در این تفسیر به وجوه و نظائر و اختلاف قرائات و … پرداخته است اظهار کرد: یکی از کار‌های مجمع‌البیان، «المعنای» آن است که با این واژه وارد تفسیر شده و رویکرد تقریبی هم در تفسیر دارد و از مفسران شیعه و سنی مطالبی را نقل کرده است.

وی اضافه کرد: وی در موضوعات کلامی هم به مبانی شیعه و هم به مانی اهل سنت پرداخته و رویکرد کلامی شیعه را تقویت می‌کند البته اقوال صحابه و تابعین و اتباع‌التابعین را هم بیان کرده است و نگاهی نیز به تفاسیر معتزله و مجبره دارد.

وی با بیان اینکه این تفسیر از جامعیت بسیار خوبی بهره مند است تصریح نمود: این تفسیر از حیث ادبیات عرب، غنی است و از عهده کار به خوبی برآمده است و در موضوعات علمی و کلامی نیز از عالمان قوی‌پنجه است.

رستم‌نژاد تاکید کرد: این کتاب از خوب ترین گنجینه‌های تفسیری شیعه است که البته، چون چند قرن از آن گذشته و علم و ابزار‌های تحقیق و پژوهش و ابزارها امروز پیشرفت نموده و از گذشته بسیار متمایز و متنوع‌تر است نباید توقعاتی را که از تفاسیر امروزی داریم از این اثر دارا باشیم.

معاون آموزشی حوزه‌های علمیه سراسر کشور تصریح نمود: امروز روایات اسرائیلیات و جعلیات بسیار زیادتر از گذشته شناسایی شده است و ما در راستای تفسیر، پیشتاز و جلودار هستیم.

وی اضافه کرد: در قرون موخر و به ویژه دوره معاصر شاهد نوشته شدن تفاسیر غنی، حساب شده و دقیق و همراه با موشکافی هستیم و دانشمندان این عرصه با گرایشات و رویکرد‌های متفاوت به تفسیر پرداخته‌اند و مسائلی که قبل از این استعداد انکشاف نداشت امروز کشف شده است.

رستم‌نژاد با بیان اینکه امروز تفاسیری مثل المیزان و تسنیم و نمونه و … نوشته شده است که کوشش شده تا اقتضائات زمان در آن لحاظ گردد گفته بود: به هر حال تفسیر مجمع از تفاسیر به درد بخور حتی برای دوره کنونی است و علی رغم تفاسیر نوشته شده در دوره معاصر، هرگز به معنای آن نیست که ما در هر چند سال یکبار نیازمند تفسیری جدید از قرآن نباشیم.

رستم‌نژاد دنبال کرد: امروز گرایشات میان رشته‌ای و اسلامی‌سازی علوم انسانی از موضوعات مطرح در جامعه است و فعالیت‌های تفسیری قرآنی نیز به این سمت گرایش یافته و لزوم هم دارد، زیرا چالش‌های دنیای معاصر را باید با استنطاق از قرآن و ارائه سؤالات و موضوعات بیرونی به متن قرآن به دست بیاوریم.

معاون آموزشی حوزه‌های علمیه با اشاره به رویکرد تقریبی مجمع‌البیان تصریح نمود: زنده یاد طبرسی در دوره زندگانی خود رو به رو با فضائی بوده است که تنقیح و با نظم کردن مطالب تفسیری و نقل اقوال و رویکرد تقریبی لزوم داشته است و امروز هم بعضی مسائل دیگر من جمله مطالبی که مذکور باید در تفاسیر زیادتر مورد توجه قرار گیرد.

یادآور می‌شود، ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی، مالک تفسیر «مجمع‌البیان العلوم القرآن» از مفاخر جهان اسلام در قرن ششم هجری قمری است؛ وی در سال ۴۷۰ هجری قمری دیده به جهان گشود و در سال ۵۴۸ هجری قمری در شهر بیهق (سبزوار) رحلت یافت.

انتهای پیام