به گزارش پایگاه خبری،فرهنگی شهرکریمه به نقل از محور خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ قضاوت در حقیقت از یک طرف مسیری هست که حق جویان را امیدوار می سازد و از طرف دیگر زورمداران را از رسیدن به آمال و رؤیاهای نابه جا باز می دارد. بدین ترتیب قضاوت، راه هایی هست که به برطرف دشمنی و انتهاء بخشیدن به منازعات می انجامد و حقوق از دست رفته را طبق قوانین دقیق و قابل اجرا به حق داران باز می گرداند. این چنین هست که منصب قضا، ظریف ترین، با اهمیت ترین، با اهمیت ترین و در عین حال یکی از خطیرترین مناصب اجتماعی از دیدگاه اسلام محسوب می شود.

جهت ارج نهادن به مقام والای قضا و قضاوت و تکریم از مقام شامخ شهید مظلوم آیت الله  دکتر بهشتی، اوّلین مسئول دستگاه قضایی جمهوری اسلامی که در هفتم تیرماه ۱۳۶۰ بر اثر منفجر شدن بمب شهید گردید، به پیشنهاد قوه قضائیه، مبنی بر نامگذاری هفته اوّل تیرماه به عنوان هفته قوه قضائیه، این پیشنهاد در تاریخ ۲۷/۴/۱۳۷۳ در شورای فرهنگی عمومی مطرح گردید و به تصویب رسید. به همین علت در آستانه شروع هفته قوه قضاییه با آیت الله سید باقر میردامادی، مدیر حوزه علمیه ابوالفتح تهران و نماینده آیت الله العظمی نوری همدانی در تهران حول اهمیت قوه قضاییه در اسلام و نقش حساس قضاوت از منظر قرآن و روایات با این استاد و پژوهشگر حوزوی دیدار و اظهار کرد و گویی داشتیم که تفضیل آن در ادامه از نظر می گذرد.

آیت الله سید باقر میردامادی، پژوهشگر، نویسنده حوزوی، نماینده تام الاختیار آیت الله العظمی نوری همدانی و مدیر حوزه علمیه ابوالفتح تهران در اظهار کرد و گو با محور خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ ؛ با اشاره به هفته قوه قضاییه این قوه را یکی از ارکان  کشور دانست و اظهار کرد: یکی از ارکان سه قوه که در هر کشوری لازم هست وجود داشته باشد و حکومت متمدن و اسلامی به صورت ضروری باید داشته باشد، قوه قضاییه هست.

لزوم ابهت و استقلال قوه قضاییه

این پژوهشگر و استاد حوزوی با اشاره به لزوم استقلال و قدرت داشتن قوه قضاییه اظهار کرد: قوه قضاییه باید از استقلال کامل و قدرت قوی بهره مند باشد، زیرا کشور باید دارای امنیت کامل باشد و ضمانت کننده امنیت و آرامش کشور به برکت قوه قضاییه هست.

وی دنبال کرد: کشور بدون قوه قضاییه دچار هرج و مرج و ناامنی شدید خواهد گردید، بنابراین قوه قضاییه برای احقاق حق و ایجاد عدالت و برطرف اختلاف، حفظ جان و مال و آبروی مردم ضروری هست.

نقش حساس قضاوت از دیدگاه قرآن

آیت الله میردامادی در جواب به اینکه یک قاضی از نظر قرآن و روایات چه خصوصیت هایی باید داشته باشد، اظهار کرد: در آیات مختلفی از قرآن کریم به نقش حساس قضاوت اشاره شده که نشان دهنده اهمیت نقش قضاوت از دیدگاه قرآن هست.

این پژوهشگر حوزوی با اشاره به آیات قرآن در این زمینه اظهار کرد: یکی از این آیات مورد اشاره آیه ۵۱ سوره نور هست که خداوند می فرماید: «إِنَّمَا کَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَنْ یَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ: گفتار مومنان هنگامی که آنان را به سوی خدا و پیامبرش مطالعه می کنند تا میانشان داوری کند، منحصرا این هست که بیان می کنند: شنیدیم و اطاعت کردیم».

مدیر حوزه علمیه ابوالفتح تهران اضافه کرد: در آیه ۴۴ سوره مائده با اشاره به اهمیت عدالت در قضاوت می فرماید «وَمَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِکَ هُمُ الْکَافِرُونَ: و افرادی که بر بر طبق آن چه خدا نازل کرده داوری نکنند، اینان کافرند».

بعثت پیامبران برای اجرای عدالت

آیت الله میردامادی پیامبران را یک نمونه قاضی و مجری عدالتی دانست که از سوی خداوند فرستاده شده اند و اظهار کرد: خداوند در آیه ۲۵ سوره حدید می فرماید: « لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ: ما پیامبران خود را به علل روشن فرستادیم و به آنان کتاب و ترازو برای تشخیص حق از باطل دادیم تا مردم به عدالت برخیزند».

وی دنبال کرد: در این آیه خداوند یکی از داعیه های بعثت پیامبران را اجرای عدالت دانسته هست که عدالت به وسیله انبیاء و امام اجرا می شود، و حالا در زمان غیبت امام این عدالت توسط علما، مجتهدین، حاکمان اسلامی، دادگا ها و قضات واجد شرایط عالم و عادل اجرا می شود.

مسیولیت قضاوت از دیدگاه امام علی(ع)

این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه تهران با اشاره به مسیولیت سنگین قضاوت از نظر مولای متقیان اظهار کرد: مسیولیت قضاوت از نظر آقا امیرالمومنین(ع) چنان سنگین هست که حضرت در حدیثی می فرماید «لو یعلم الناس ما فی القضاء ما قضوا فی ثمن بعره »، اگر مردم می دانستند که چقدر کار قضاوت دشوار و پر مسیولیت هست حتی در مورد پشگل اشتری هم قضاوت نمی کردند.

وی دنبال کرد: علاوه بر این حضرت در حدیثی دیگر به شریح قاضی می فرماید: «یا شریح قد جلست مجلسا لا یجلسه مگر نبی او وصی نبی او شقی»، ای شریح تو بر مسندی نشسته ای که جز پیامبر(ص) و وصی پیامبر(ص) نمی نشیند.

حساسیت منصب قضاوت و لزوم  داشتن قاضی لایق

آیت الله میردامادی با اشاره به حساس بودن منصب قضاوت گفته بود: با این آیات و روایات مشخص می شود که مساله قضاوت یکی از اقدامات لازم و ضروری در اسلام هست و باید اشخاص لایق و واجد شرایط این پست حساس و با اهمیت را اداره نمایند و حتی یکی از واجبات کفایی هست.

وی دنبال کرد: اگر در منصب قضاوت اشخاص لایق و واجد الشرایط استعفا و از پذیرفتن این مسیولیت شانه تهی کنند قطعا اشخاص نالایق این پست حساس را اشغال می کنند، و این اشخاص نالایق قطعا حکم بر خلاف ما انزل الله صادر خواهند نمود و نا عدالتی و ناحق جامعه را فرا می گیرد.

این استاد حوزوی اضافه کرد: اگر چنانچه امر با اهمیت قضاوت در جامعه وجود نداشته باشد، جامعه دچار هرج و مرج خواهد گردید و جان، مال، ناموس مردم دچار خطر خواهد گردید و حتی امنیت اجتماعی عارضه شدید خواهد دید و این عمل شرعا و عقلا صحیح نیست.

نماینده تام الاختیار آیت الله العظمی نوری همدانی در تهران گفته بود: در نتیجه باید اشخاص عالم و آگاه و متقی و پرهیزگار در این پست حساس و مقام خطیر حاضر گردند و بر طبق آیات و روایات با جمیع ضابطه های و با احتیاط کامل قضاوت کنند تا عدالت اسلامی پیاده و حقوق حقه اسلامی در جامعه رایج شود.

خصوصیت ها و شرایط قاضی مورد تأیید اسلام

آیت الله میردامادی در جواب به اینکه یک قاضی مسلمان و مورد اعتماد مسلمین چه خصوصیت هایی باید داشته باشد، اظهار کرد: قاضی از نظر مقررات شرعی و فقه اسلامی باید مومن، عادل، عالم، حاذق، پاکدامن، شجاعف صبورو حلیم باشد و از فشارها و انتقادات و حتی تهدیدات خسته نشود و در حال خشم، ناراحتی، کسالت روحی و جسمی قضاوت نکنند. قطعا کار قاضی یک نوع جهاد در راه خدا هست و جایزه شگرف و بزرگی در روز قیامت خداوند به وی عطا خواهد کرد.

این استاد و پژوهشگر حوزی داشتن علم قضا را یکی از شرایط قاضی دانست و اظهار کرد: از شرایط قاضی این هست که علم به قضا داشته باشد، چون قضاوت رابطه مستقیم با حقوق آدم ها دارد و باید قاضیان مسائل ذی ربط به حقوق را به شکلی دقیق بدانند که حقی از کسی ضایع و تلف نشود.

وی به دیگر شرایط قاضی اشاره و گفته بود: داشتن تقوا و ایمان در حد اعلا از دیگر شرایط یک قاضی هست که از خطرهای نفسانی و شیطانی مصون باشد و دست کم تقوی عمل به واجبات و ترک محرمات هست.

آیت الله میردامادی اضافه کرد: یک قاضی باید آشنای به وضعیت اجتماعی و سیاسی کشور باشد، زیرا شرط مسئولان را عارف به زمانه نوشته اند و آشنایی به احکام ثانویه و وضعیت و احوال مسلمین هست.

وی دنبال کرد: قاضی باید از مدیریت قوی بهره مند باشد و در امر قضاوت تحت تاثیر جو و حوادث غیر مترقبه قرار نگیرد و در پیچ و خم منازعات خود را نبازد و دچار تزلزل و تردید نشود.

این پژوهشگر و استاد حوزوی، استقلال رای داشتن قاضی را از دیگر شرایط وی دانست و اظهار کرد: یک قاضی باید استقلال رای داشته باشد و در مقابل زبان بازی ها، چاپلوسی ها، تملق ها دچار انحراف از حقیقت نشود و راه را گم نکند، و در انجام وظیفه و تکالیف دینی و قانونی خود سستی نکند.

آیت الله میردامادی جسارت داشتن را از دیگر خصوصیات یک قاضی بر شمرد وبیان کرد: قاضی باید شجاع باشد، چون قاضی مسئول جان و مال و آبروی مردم هست و قطعا در اجرای حکم با تهدیدات و هتاکی و انتقادات شدید رو به رو می شود و لازم هست که جسارت داشته باشد.

وی دنبال کرد: یک قاضی نباید سفارش و سفارش اشخاص ذی نفوذ و دوستان خود را در تصمیم گیری تاثیر گذار بداند و رای واقعی و حق را تغییر یابد و اصطلاحا نباید پارتی بازی کند و مسیر قضاوت را تغییر یابد.

سفارش به قضات جهت مشورت با پیشکسوتان صالح دستگاه قضا

آیت الله میردامادی با اشاره به لزوم مشورت کردن با پیشکسوتان دستگاه قضا به قضات سفارش کرد: قضات باید با همکاران و پیشکسوتان دستگاه قضا رابطه لازم داشته و مشورت نمایند و بدانند که مشورت بسیار حساس هست و از عقل و تجربه دیگران استفاده بردن بسیار نافع هست.

وی افزود: سفارش می شود قطعا قضات از پیشکسوتان حوزه کاری خود مشورت دریافت کنند و بدانند که اسلام هم به امر مشورت سفارش کرده و خداوند نیز در آیه ۱۵۹ سوره آل عمران می فرماید: « وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ».

این استاد و پژوهشگر حوزوی اظهار کرد: قاضیان باید نگهدارى شدید دارا باشند که خدا آنان را از هر گونه خطر و انحراف و وسوسه حفظ نماید و به وسیله نفس اماره و خواسته های دل دچار حرام و گناه نشوند.

آیت الله میردامادی یکسان دیدن طرفین دعوا را از با اهمیت ترین مسائل قضاوت دانست و اظهار کرد: قاضی باید طرفین دعوا را به یک دید و یکسان ببیند به نحوی که در برخورد، احترام کردن، کیفیت برخورد با هر دو طرف دعوا یکسان و برابر برخورد نماید که سوء تفاهمی به وجود نیاید، به طور مثال یا جلوی هیچ کدام بلند نشود یا جلوی هر دو طرف بلند شود. در نتیجه قاضی از این نظر باید با هر دو طرف دعوا یکسان بنگرد تا باعث اطمینان و اعتماد مردم در قضاوت شود و در قضاوت نیز خود را در محضر خداوند بداند و حق قضاوت کند و بداند که خودش نیز فردا در مقابل قاضی قیامت مورد قضاوت واقع خواهد گردید.

این استاد و پژوهشگر حوزه در انتهاء به عدم گرفتن هدیه و رشوه از سوی قاضی اشاره و گفته بود: قضات باید خیلی مواظب باشند و بدانند که زیر ذره بین مردم می باشند و یک قاضی نباید از هیچ  یک از طرفین دعوا چیزی به عنوان هدیه بپذیرد، زیرا این هدیه در حقیقت همان رشوه و به گفته امروزی ها زیر میزی هست و رشوه در دین اسلام حرام هست؛ دهنده و گیرنده رشوه عقوبت خواهند گردید، تا جایی که پیامبر اکرم(ص) در حدیثی فرمودند: الرشی و المرتشی کلاهما فی النار، رشوه دهنده و گیرنده هر دو معاقبند.

امیرمحسن سلطان احمدی

انتهای پیام